© 2007 Xabier Ansó. El dispositivo especial de Sanfermin permite acceder el propio recorrido del encierro

Aseguru etxe askok ez dute entzierroa estaltzen

Honetaz gainera, hainbat bidaia agentziak beren bezeroak behartzen dituzte idazki bat sinatzera arrisku pertsonalak bere gain hartuz eta entzierroan istripurik gertatuz gero auzia jartzeko aukerari uko eginez.

Billy Ontarion (Kanadan) bizi da. Arrisku kiroletako monitorea da eta gogoratzen du entzierroa Santo Domingon lehen aldiz korritu zuenekoa, nola ondoan zuen lagunak, izu begiradaz erran zion: “Ez dut uste nire bidaia aseguruak hau estalduko duenik”. Eta hola zen, hain zuzen ere, ez zuen estaltzen. Behin edo behin Billyk pentsatu du entzierroan berriro ere lasterka egitea baina arriskutsuago iruditzen zaio arrisku kiroletako monitore lanetan egiten duen lanbidea baino.

Chris, 1995eko sanferminetan izandako esperientziaren ondoren, horrela azaltzen ditu bere sentimenduak: “Ahaztu puenting-a, ahaztu auto eroen lasterketak, ahaztu gainerako guztia… Honek benetan bermatzen du adrenalinaren egiazko igoera. Ez dago segurtasun-sarerik, ezta arnesik edo airbagik. Zu eta hamabi zezen, zuk bezain ikaraturik lasterka egiten duten milaka lagun jazarriz”.

Chris-ek, horrela beste amerikarrak animatzen ditu entzierroan korrika egitera eta hortaz gainera hainbat aholku ematen ditu, korrikalari atzerritarra izateko nahiko egokiak direnak. Azkenak honela dio: “Aseguru mediko on bat kontratatu ezazu eta egin ahalko duzun gauzarik onena izanen da, entzierroan lasterketa egin behar baldin baduzu”.

Bi poliza daude, Iruñeko Udalak eta Miserikordia Etxeak kontrataturikoak, eta baliaezintasun eta heriotza kasuetan kalte ordaina emateko balio dute. Nafarroan edo beste erkidegoetan sortutako zaurituak Nafarroako Osasunbidean doan artatzen dituzte baina atzerritarrei bere aseguru medikoaren bitartez kobratzen zaie. Beti artatu eta sendatuko dituzte baina gero Nafarroako Osasuna saiatuko da aseguru medikoak kostea ordaindu dezan.

Zailtasunak asegurua egiteko

Beste herrialdeetatik Iruñera hurbiltzen denak nolabaiteko arazoak izaten ahal ditu entzierroan lasterketa egitean istripuren bat gertatzen bazaio. Adibidez, World Nomads mundu mailan bidaia aseguruetarako agentziarik handienetako bat da. Web orriaren bitartez egiten duen publizitatean Nomads agentziak mundu osoan berehalako estaldura unibertsala iragartzen du baina herritar estatubatuar batek sanferminetako entzierrorako bidaia aseguruko eskaera zehatza egin zuenean erantzuna honelakoa izan zen: “Zoritxarrez, enpresak duen politikari jarraikiz, ez dizugu estaldurarik emanen herritar edo egoiliar estatubatuar gisa entzierroan lasterka egiteko”

Allianz aseguru etxeak, Australia, Zeelanda Berri eta Estatu Batuetatik bidaiak antolatzen dituzten agentzietarako duen estalduran bertan sartuta eta baztertuta dauden jardueren zerrenda du. Bidaiaria elefante gainean ibil daiteke eta erortzen bada, aseguruak estaldura ematen dio baina… hartz polar batek eraso egiten badio safari polar baten ibilbidetik kanpo… beldurrak airean egoteaz gain edo benetan hiltzeaz gain… asegurua futitzen da. Eta, kasu!… bazterturik gelditzen den beste jarduera bat entzierroa da, safarirekin edo safaririk gabe.

Iruñekoa zehazki aipatu gabe baina bai “running with the bulls” ezaguna, ondoko hau aipatzen du: “arrisku, perilak eta ospitalizazioa ekar dezaketen kalte pertsonalak nire gain hartu eta onartzen ditut…” Orain ohikoak diren formulario hauek ohartarazten dituzte turistak entzierro batean nagusi diren arriskuez eta ausaz informaturik izan direla…

Berriki eman diren beste ohartarazpenetako bat, besteak beste, Australiako Sidney Morning Heraldek egindakoa dugu. Duela gutxi bere irakurle australiarrak ohartarazten zituen aseguru konpainia nagusiek ez dutela Nabarreriako iturritik jauzi egitea edo entzierroan lasterka egitea gomendatzen.

Esku artean izan ditzakegun beste adibideetako bat da Espainiako programa amerikarren elkartearena (The Association of American Programs in Spain). Honek espresuki gomendatzen du arrisku jardueretan ez parte hartzea eta adibide gisa entzierroa aipatzen du. Haren historian, bai turistengan, bai bertako korrikalariengan, istripu larriak eta hilketak gertatu direla gogoratzen du.

Agentzia batzuek erabilitako beste formula bat da auzi jartzeari uko egiteko hitzarmena sinatzea, bidaiariek entzierroan parte hartu eta zerbait ere gertatzen bazaie. Agiri hauetan enpresa antolatzaileari erantzukizun guztia kentzen diote eta sinatzailea honako baieztapen hauek bere gain hartzera behartzen dute: “Jakitun naiz entzierroak berez dituen arriskuez eta kontziente naiz bestelako peril eta arrisku gehiago ere badirela, beste korrikalariak barne (…) Entzierroak berarekin dakarren perilez kontziente ez diren korrikalariak izanen dira, nire aurka, modu irrazionalean jardun dezaketenak (…) Kontziente naiz entzierroaz gozatzea eta sortzen duen zirrara zezenen parte hartzeak ekartzen dituela eta parte hartzea erabakitzen badut nire bizkar hartzen ditut erantzukizuna eta gastua”

Izan badira hainbat gehiegikeria. Agentzia batek, adibidez, esaten du sanferminetan erasoak biderkatzen direla eta ez dela ona bakarrik ateratzea gauez. Jakina, irtenbidea bere asegurua kontratatzea da.

Legeak hala agindurik, ospitaleak kobratu behar du halabeharrez

Osasunbideak, legeak hala agindurik, osasun prestazioak kobratu behar ditu, baldin eta ordaintzera beharturik dagoen hirugarren bat bada, trafiko istripuetan gertatzen den gisan. Hori dela eta, atzerrian bizi diren pertsonen kasuan, aipaturiko faktura norbaitek gain hartzen saiatuko da. Hori bai, Nafarroako ospitale batetik edonor ateratzen ahal da faktura ordaindu gabe -hau ez da atzerrian gertatzen-. Noizbait gertatu da enbaxadak beren herritarren gastuak gain hartu behar izatea, kaudimenik izan ez den kasuetan, esaterako. Europako nazioetan ardurakidetza konpentsatzeko sistema bat dago, osasun sistema nazionalen artekoa.

Ordaintzerakoan, Nafarroako prestazioen tarifak oso merkeak dira, lurralde garatuetako osasun sistemen aldean. Gure ustez norbaitek erabakitzen badu asegururik gabe entzierrora joatea, zerbait gertatu, eta ospitalera joan behar izatekotan, arreta ona jasotzeaz gainera, faktura merkeagoa izanen du beste inon gertatu izan balitzaio baino.

Zailtasunak asegurua egiteko

Beste herrialdeetatik Iruñera hurbiltzen denak nolabaiteko arazoak izaten ahal ditu entzierroan lasterketa egitean istripuren bat gertatzen bazaio. Adibidez, World Nomads mundu mailan bidaia aseguruetarako agentziarik handienetako bat da. Web orriaren bitartez egiten duen publizitatean Nomads agentziak mundu osoan berehalako estaldura unibertsala iragartzen du baina herritar estatubatuar batek sanferminetako entzierrorako bidaia aseguruko eskaera zehatza egin zuenean erantzuna honelakoa izan zen: “Zoritxarrez, enpresak duen politikari jarraikiz, ez dizugu estaldurarik emanen herritar edo egoiliar estatubatuar gisa entzierroan lasterka egiteko”

Allianz aseguru etxeak, Australia, Zeelanda Berri eta Estatu Batuetatik bidaiak antolatzen dituzten agentzietarako duen estalduran bertan sartuta eta baztertuta dauden jardueren zerrenda du. Bidaiaria elefante gainean ibil daiteke eta erortzen bada, aseguruak estaldura ematen dio baina… hartz polar batek eraso egiten badio safari polar baten ibilbidetik kanpo… beldurrak airean egoteaz gain edo benetan hiltzeaz gain… asegurua futitzen da. Eta, kasu!… bazterturik gelditzen den beste jarduera bat entzierroa da, safarirekin edo safaririk gabe.

Iruñekoa zehazki aipatu gabe baina bai “running with the bulls” ezaguna, ondoko hau aipatzen du: “arrisku, perilak eta ospitalizazioa ekar dezaketen kalte pertsonalak nire gain hartu eta onartzen ditut…” Orain ohikoak diren formulario hauek ohartarazten dituzte turistak entzierro batean nagusi diren arriskuez eta ausaz informaturik izan direla…

Berriki eman diren beste ohartarazpenetako bat, besteak beste, Australiako Sidney Morning Heraldek egindakoa dugu. Duela gutxi bere irakurle australiarrak ohartarazten zituen aseguru konpainia nagusiek ez dutela Nabarreriako iturritik jauzi egitea edo entzierroan lasterka egitea gomendatzen.

Esku artean izan ditzakegun beste adibideetako bat da Espainiako programa amerikarren elkartearena (The Association of American Programs in Spain). Honek espresuki gomendatzen du arrisku jardueretan ez parte hartzea eta adibide gisa entzierroa aipatzen du. Haren historian, bai turistengan, bai bertako korrikalariengan, istripu larriak eta hilketak gertatu direla gogoratzen du.

Agentzia batzuek erabilitako beste formula bat da auzi jartzeari uko egiteko hitzarmena sinatzea, bidaiariek entzierroan parte hartu eta zerbait ere gertatzen bazaie. Agiri hauetan enpresa antolatzaileari erantzukizun guztia kentzen diote eta sinatzailea honako baieztapen hauek bere gain hartzera behartzen dute: “Jakitun naiz entzierroak berez dituen arriskuez eta kontziente naiz bestelako peril eta arrisku gehiago ere badirela, beste korrikalariak barne (…) Entzierroak berarekin dakarren perilez kontziente ez diren korrikalariak izanen dira, nire aurka, modu irrazionalean jardun dezaketenak (…) Kontziente naiz entzierroaz gozatzea eta sortzen duen zirrara zezenen parte hartzeak ekartzen dituela eta parte hartzea erabakitzen badut nire bizkar hartzen ditut erantzukizuna eta gastua”

Izan badira hainbat gehiegikeria. Agentzia batek, adibidez, esaten du sanferminetan erasoak biderkatzen direla eta ez dela ona bakarrik ateratzea gauez. Jakina, irtenbidea bere asegurua kontratatzea da.

La manada entra en la plaza consistorial un 17 de marzo. Increíble, pero cierto.

Toros de cine por primavera en Pamplona

La película china Line Walker Operation Midnight Shadow incluirá el encierro de Pamplona en su trama y esta mañana se han rodado las escenas emulando un encierro de Sanfermin en primavera.

Cuando crees que lo has visto todo en Sanfermin, siempre te quedas corto. ¿Alguien podía imaginar un encierro con vallado y todo en marzo en Pamplona? Pues ya no hace falta. Ha pasado esta mañana. Y además con regalos para la vista que fuera de contexto en los próximos años volverán loco a quien descubra las imágenes. Hemos visto encierros de cuatro y seis toros a nueve grados de temperatura, hemos visto encierros al revés sin corredores y hemos visto a corredores perseguidos por un coche. La culpa de todo lo tiene la segunda entrega de la película china Line Walker. Este filme estará ambientado en Hong Kong, Madrid y Pamplona y ha provocado rodajes en Segovia, Tafalla y Pamplona. Hoy tocaba encierro en Pamplona.

Y el encierro de hoy ha sido un encierro en serio a nivel de infraestructura, con carpinteros de verdad, policía de verdad, toros de verdad, pastores de verdad y fotógrafos y periodistas de coña (figurantes). Bueno, alguno de verdad ha tenido que ir para que veáis encierros como este.

Para que salga todo bien hay que tomarse su tiempo y en aras de la seguridad y del buen trabajo ha costado arrancar la jornada. Hemos empezado con sol y casi terminamos lloviendo. A los toros no les ha importado, pero hemos visto corredores con mantas para aguantar las escasas temperaturas de esta mañana.

Corral en Santo Domingo y corredores con mantas

Los toros partían desde un corral instalado en plena cuesta de Santo Domingo junto al ayuntamiento, muy cerca de la propia plaza. Los animales han discurrido por el recorrido del encierro hasta prácticamente la bajada de Javier junto a La Casa del libro y reloj que marca el tiempo que resta para Sanfermin.

Corrales improvisados junto al Ayuntamiento de Pamplona en Santo Domingo.
Corrales improvisados junto al Ayuntamiento de Pamplona en Santo Domingo.

Después de completar una pasada y grabar una escena real o de prueba, los animales tenían que volver a los corrales y se daba la increíble escena de ver un encierro al revés sin que hubiera un toro de Escolar de por medio. A los corredores se les apartaba, pero la escena es buenísima.

La manda retorna por Mercaderes en una imagen inesperada.
La manda retorna por Mercaderes en una imagen inesperada.
Corredores ataviados de mantas para aguantar los nueve grados, ven retornar a la manada a los corrales.
Corredores ataviados de mantas para aguantar los nueve grados, ven retornar a la manada a los corrales.

Conforme la mañana ha ido avanzando los animales han dejado paso a los coches. Así como en la grabación de Tafalla de la semana pasada pudimos ver la simulación de una persecución en coche, en Pamplona hemos disfrutado de escenas similares. Una de las más espectaculares ha sido esta entrada a tope resbalando como los morlacos en plena curva con un BMW. Está claro que no había aplicado el antideslizante.

La producción de la película en España ha sido cosa de la experimentada Babieka Films y por lo que hemos visto se han encargado con profesionalidad del tema. Desde Pamplona han echado una mano para la organización tanto el Ayuntamiento de Pamplona como la
Navarra Film Commission.

El público chino cada vez más habitual en Sanfermin

El público chino es habitual en Sanfermin desde hace unos años, de hecho a través de Sanfermin.com y Sanfermin by locals han venido numerosos grupos de ciudadanos de este país. Según nos cuenta Mikel Ollo, agente Turístico de Sanfermin by locals, es previsible que con acciones como esta pueda incrementarse la demanda sanferminera de turistas chinos como ya sucedió con el público hindú cuando se grabó en Pamplona Zindagi Na Milegi Dobara. . Según nos cuenta Mikel Ollo, agente Turístico de Sanfermin by locals, es previsible que con acciones como esta pueda incrementarse la demanda sanferminera de turistas chinos como ya sucedió con el público hindú cuando se grabó en Pamplona Zindagi Na Milegi Dobara.

Mikel Ollo nos dice que desde hace tres años comenzamos a trabajar regularmente con público chino colaborando con la agencia VR Trip, la más potente a nivel online de China. Podemos contar que son gente muy interesada en las fiestas de Sanfermin,  que muestran mucha educación y respeto y a los que les llama especialmente la atención tanto el encierro como las corridas de toros”.

Según nos cuenta Mikel Ollo, de Sanfermin by locals “El perfil de los visitantes chinos que acuden a Pamplona con nosotros suelen ser parejas jóvenes y familias de hasta 5 miembros (padres, hija o hijo y abuelos). La procedencia es de China, Taiwan, Hong Kong y ciudadanos chinos residentes en Europa, Estados Unidos o España que se interesan por las fiestas de Sanfermin. Son muy de sacar fotos y les interesa mucho conocer el porqué de correr el encierro junto a los toros y vestir por lo general de blanco.”

El público chino representa tras tres años el 10% del volumen de turistas que utilizan los servicios que ofrecen Sanfermin.com y Sanfermin by Locals de la mano de Mikel Ollo y su gente. El tipo de público suele ser de nivel adquisitivo medio alto y destaca el interés por captar los detalles y conocer las razones y la motivación de todo lo que contemplan. Apunta Mikel Ollo, “es complicado cumplir con el horario establecido de las rutas ya que se esfuerzan por conocer a fondo todo lo que ven.” Inicialmente vivimos varias experiencias con grupos en 2013 y 2014, y a partir de entonces trabajamos con grupos y con clientes individuales, que no vienen con agencia de viajes organizada sino que se preparan la ruta a medida. Generalmente los grupos visitan otras partes de España o realizan el Camino de Santiago y dedican una o dos jornadas a conocer las internacionalmente famosas fiestas de Sanfermin.